فیسبوک سال‌ها است که به‌دنبال علمی‌کردن برنامه‌‌های بلندپروازانه‌‌‌اش درباره‌ی خواندن افکار و ذهن بشری است. حال فیسبوک برای نزدیک‌تر شدن به رویای خود اقدام به خرید شرکتی در زمینه‌ی فناوری نوظهور محاسبات مغزی کرده است که در زمینه‌ی کنترل تجهیزات با فرمان مغز فعالیت دارد. فیسبوک، استارتاپ کنترل-لبز (CTRL-Labs) را خریداری کرده است. تنها چهار سال از زمان تأسیس این شرکت نوپا می‌گذرد که با ترکیب فناوری یادگیری ماشین و علوم اعصاب این امکان را فراهم می‌کند تا رابط‌های کامپیوتری به‌سادگی توسط نیروی مغز کنترل شوند.

اندرو باذورث، مدیر اجرایی بخش واقعیت افزوده و واقعیت مجازی فیسبوک گفت:

این فناوری، با درک قصد و نیت کاربر می‌تواند به افراد این امکان را بدهد تا تنها با یک حرکت نامحسوس یا عمدی، تصاویر خود را با دوستانش به اشتراک بگذارد.

استارتاپ کنترل-لبز این پتانسیل را دارد تا به‌عنوان رابط تبدیل‌کننده‌ به دستگاه‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی عمل کند. به‌نظر می‌رسد این فناوری به‌عنوان محصولی پیش‌زمینه برای آکیولس، هدست واقعیت مجازی مستقل فیسبوک باشد. همچنین، ممکن است در آینده از این روش برای تایپ و سوایپ کردن در گوشی‌ها مورد استفاده قرار بگیرد.

شرکت کنترل-لبز با احتساب عملگرا بودن یکی از چندین شرکتی است که در تلاش برای اتصال مغز به یک ماشین عمل می‌کند. این بنیاد توسط توماس راردون تأسیس شد؛ کسی که پروژه‌های موفقی چون ایجاد اینترنت اکسپلورر و اولین مرورگر وب مایکروسافت را در کارنامه دارد. او پس از چنین دستاوردهایی دنیای فناوری را برای گرفتن مدرک دکترای علوم اعصاب ترک کرد. هم‌اکنون وی در کنار پاتریک کایفوش که عصب‌شناس است، بنیانگذاران کنترل-لبز هستند.

^{مچ‌بند CTRL-labs سیگنال‌های ایجادشده توسط نورون‌های بدن شما را رمزگشایی می‌کند}

در این فناوری، به‌جای سوراخ‌کردن سر برای تایپ یا پرسه‌‌زدن در دنیای واقعیت افزوده که روشی بسیار دردناک است، کنترل-لبز با استفاده از باندی که روی مچ دست کاربر قرار می‌گیرد، سیگنال‌های ارسالی از مغز به دست را شناسایی می‌کند. مچ‌بندی که توسط این شرکت نوپا طراحی شده، قادر خواهد بود تا سیگنال‌هایی که توسط نورون‌ها در نخاع فرد ایجاد شده و به ماهیچه‌ها دستور حرکت می‌دهند را رمزگشایی کند. این سیگنال‌ها پس از رمزگشایی، به سیگنال‌های دیجیتالی تبدیل می‌شوند که برای دستگاه‌های الکترونیکی قابل فهم هستند.

این مچ‌بند شبیه به ساعت‌مچی بزرگی است که سیگنال‌ها را به گوشی یا کامپیوتر منتقل می‌کند و از نظر ظاهری زیبایی چندانی ندارد. بنابراین، مچ‌بند مذکور می‌تواند تنها با فکر کردن به یک حرکت آن را تشخیص دهد و کاربر می‌تواند ماشین را با فکر خود به کنترل دربیاورد؛ برای نمونه تنها با فکر کردن به اینکه می‌خواهید دست خود را در جهت خاصی حرکت بدهید، کنترل این ماشین را دراختیار خواهید داشت و می‌توانید فکر خود را عملی کنید. گفتنی است، در سال ۲۰۱۷ کارمندان این لابراتور با کشش و خم‌کردن انگشتان قادر به تایپ شدند و انجام بازی محبوب Asteroids نیز با کنترل مغز امکان‌پذیر شده بود.

انتظار می‌رود، کنترل-لبز پس از انتقال به فیسبوک به‌عنوان واسط برای واقعیت‌های جایگزین آکیولس استفاده شود. اگرچه این امکان نیز وجود دارد که پیوستن شرکت به فیسبوک، آغازگر اکتشافات عجیب و غریب علوم عصبی باشد. این شامل تلاش برای استفاده از مغز برای تایپ مستقیم و استفاده از فناوری برای خواندن ذهن افراد می‌شود. تلاش فیسبوک برای دستیابی به چنین فناوری در بخش تحقیقاتی ساختمان شماره ۸ فیسبوک آغاز شده بود. این بخش تحقیقاتی قبلا توسط رجینا دوگان، رئیس سابق آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته (ARPA) اداره می‌شد که ناگهان در سال ۲۰۱۷ فیسبوک را ترک کرد.

از دیدگاه استراتژیک، خرید چنین شرکتی با قیمت اعلام‌نشده، برای هر دو شرکت می‌تواند معنادار باشد. فیسبوک تا این لحظه، اشاره‌ای به رقم قرارداد نکرده است. شرکت کنترل-لبز که تاکنون ۶۷ میلیون دلار بودجه سرمایه‌گذاری کرده، منابعی برای سرعت‌بخشیدن به توسعه خود نیز در اختیار داشته است. با اینکه این شرکت هنوز محصولی را منتشر نکرده، از توسعه‌دهندگان دعوت کرده است که برای تهیه‌ی نسخه‌ی اولیه محصول به فهرست انتظار بپیوندند.

بخش واقعیت افزوده و واقعیت مجازی فیسبوک در سال ۲۰۱۴ و با به‌مالکیت درآوردن آکیولس شکل گرفت و سال‌های سختی را پشت سر گذاشت، اما اخیرا با حضور باذورث، یکی از یاران وفادار و دیرینه‌ی مدیرعامل فیسبوک مارک زاکربرگ به روزهای اوج خود بازگشته است. حوزه‌ی اختیارات وی نظارت بر همه‌ی سخت‌افزارها ازجمله آکیولس کوئست جدید و نمایشگرهای هوشمند قابل حملی است که اخیرا راه‌اندازی شده‌اند.

کسی چه می‌داند؛ شاید روزی چنین خیال‌پردازی‌هایی در لابراتور واقعیت افزوده‌ی فیسبوک در سیاتل به واقعیت بپیوندد. مایکل آبراش، دانشمند ارشد لابراتور فیسبوک که قبلا در مایکروسافت و Valve فعالیت می‌کرد، در حال استخدام تیمی از دانشمندان است تا مرزهای واقعیت افزوده و مجازی را تغییر دهد و رویای زاکربرگ از واقعیت افزوده را به‌عنوان پلتفرم اصلی بعدی به واقعیت تبدیل کند. به‌راستی فیسبوک می‌تواند با یک فناوری که در اختیار کنترل-لبز است، امکان کنترل تصاویری که از عینک واقعیت افزوده می‌بینیم را فراهم کند؟

پیش‌تر فیسبوک به‌علت نظارت ضعیف و نگرانی‌های امنیتی، از فهرست شاخص اخلاقی مهم S&P که مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها را پیگیری می‌کند، کنار گذاشته شده بود و همین امر باعث شد که هرگونه فعالیت فیسبوک مورد بررسی موشکافانه قرار بگیرد. علاوه بر این، رسیدگی به پرونده‌ی اتهام فیسبوک مبنی بر خریداری واتساپ و اینستاگرام برای حذف رقبای احتمالی نیز همچنان باز است؛ چرا که بسیاری بر این باور هستند که خرید شرکت‌های کوچک توسط غول‌های فناوری با هدف بلعیدن رقبای احتمالی در آینده صورت می‌گیرد و سازمانی نظارتی در امریکا قصد بررسی این پرونده را دارد. با وجود این، به‌نظر نمی‌رسد استارتاپ کنترل-لبز نیز دارای الگویی مشابه باشد و فیسبوک را بابت خریداری‌کردنش به دردسر بیندازد؛ اما به احتمال زیاد فورا تحت بررسی‌های دولت قرار خواهد گرفت. شاید این فناوری تنها یک مچ‌بند ساده به‌نظر برسد اما نباید فراموش کرد که می‌تواند سیگنال‌های مغزی را به‌درستی دریافت و تحلیل کند.

پیش‌تر، توماس راردون، بنیانگذار کنترل-لبز گفته بود:

می‌خواهم دستگاه‌های ما، چه از طریق خودمان و چه از طریق شرکا در مدت سه یا چهار سال در اختیار یک میلیون کاربر قرار بگیرند.

اگرچه، او پس از قبول همکاری با فیسبوک دیگر مدیرعامل شرکت خود نخواهد بود؛ اما فناوری شرکت خود را برای شرکتی که روی میلیاردها کاربرش حساب باز می‌کند، توسعه خواهد داد. حتی ممکن است اگر روزی راردون یا حتی هم‌بنیانگذار دیگر شرکت قصد ترک سمت خود را داشته باشند، نامه‌ی استعفای‌شان را تنها با فکر کردن به متن آن ابلاغ کنند.

منبع:www.zoomit.ir